Udział PCK w kapitulacji Powstania Warszawskiego

Fot. Przedstawiciele władz cywilnych i PCK: hr. Maria Tarnowska i dr Alfred Lewandowski w czasie jednej z pierwszych rozmów z delegatem von de Bacha – generałem Günterem Rohrem na temat wyjścia ludności cywilnej z miasta.
Hr. Maria Tarnowska, z racji wysokiej pozycji społecznej i doświadczenia (była także ówczesnym wiceprezesem PCK), została oddelegowana do rozmów z Niemcami na temat ewakuacji ludności cywilnej (umożliwiły one wyprowadzenie w dniach 8-10 września 1944 r. z Warszawy 20-25 tysięcy osób ), głównie kobiet, dzieci i starców. Pogarszająca się z każdym dniem sytuacja i brak nadziei na jakąkolwiek pomoc, z zewnątrz zdecydowały o podjęciu przez dowództwo Powstania rozmów kapitulacyjnych ze stroną niemiecką. W negocjacjach, które toczyły się od 30 września do 2 października w Ożarowie pod Warszawą ze strony polskiej uczestniczyła delegacja, w składzie której byli między innymi: wiceprezes PCK hrabina Maria Tarnowska, reprezentująca także Radę Główną Opiekuńczą oraz dr Hieronim Bartoszewski, również reprezentujący Polski Czerwony Krzyż. Rozmowy zakończyły się 2 października 1944 r. podpisaniem układu o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Na podstawie powyższych postanowień wszyscy żołnierze oraz służba sanitarna, w składzie której znajdowały się pielęgniarki i sanitariuszki PCK, otrzymała prawa jeńców wojennych. W myśl porozumienia PCK był odpowiedzialny za przeprowadzenie ewakuacji z Warszawy wszystkich szpitali i punktów opatrunkowych wraz z rannymi i chorymi.