09.

hr. Maria Tarnowska

Fot. Maria Tranowska, w mundurze Korpusu Czerwonego Krzyża po odznaczeniu Krzyżem Walecznych, listopad 1920 r. Archiwum PCK

W czasie I wojny światowej zgłosiła się w Wiedniu jako ochotniczka-sanitariuszka do pracy w Czerwonym Krzyżu i wyjechała na front. Pracowała również  w szpitalu w Krakowie, zorganizowanym przez Uniwersytet Jagielloński dla I Korpusu Krakowskiego. W 1919 r. w Warszawie dzięki środkom własnym i pozyskiwanym prywatnie darowiznom współorganizowała szpital polowy – już wtedy Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża, w którym została kwalifikowaną pielęgniarką. W  1920 r. Tarnowska wraz ze swoimi podwładnymi brała udział w wojnie polsko-bolszewickiej, za co została odznaczona Krzyżem Walecznych.

Jedną z jej inicjatyw było ufundowanie przy Szpitalu Czerwonokrzyskim w Warszawie „Domu” przeznaczonego dla pielęgniarek, w którym zorganizowano kursy uzupełniające. Były to początki powstawania pierwszych narodowych, wykwalifikowanych kadr pielęgniarek.

Z inicjatywy Tarnowskiej utworzono 300 wiejskich ośrodków zdrowia.

Hr. Tarnowska była pierwszą polską pielęgniarką uhonorowaną medalem im. Florence Nightingale w 1923 r.

Od 1 września 1927 r. do października była członkiem Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża, a od października 1939 do lipca 1944 jego wiceprezesem.

Fot. Maria Tarnonwska wraz z delegacją PCK na audiencji u prezydenta Ignacego Mościckiego, 1934 r. Archiwum NAC

W 1942 r. została aresztowana i przez kilka miesięcy była  więziona na Pawiaku. Po zwolnieniu wstąpiła do konspiracji, gdzie  uzyskała stopień porucznika AK.  W trakcie Powstania Warszawskiego,  z  racji wysokiej pozycji społecznej i doświadczenia, delegowano ją do rozmów z Niemcami na temat ewakuacji ludności cywilnej (umożliwiły one  wyprowadzenie w dniach 8-10 września 1944 z Warszawy 20-25 tysięcy osób), głównie kobiet, dzieci i starców.