Grupy Ratownictwa wczoraj i dziś

Podczas I wojny światowej działała w Krakowie Dworcowa Stacja Opatrunkowa, która w pierwszym okresie działań wojennych była centralnym punktem pomocy medycznej w Krakowie. Zadaniem stacji było udzielanie pierwszej pomocy rannym i chorym przywożonym z pola walki, zmienianie opatrunków, odstawianie ciężej rannych do miejscowych szpitali, ewentualnie wreszcie kierowanie ich do dalszego transportu w głąb monarchii.

Od 1927 r. PCK zaczęło organizować szkolenia z zakresu ratownictwa sanitarnego.

W latach 30-stych drużyny PCK przygotowywały się na wypadek kolejnych działań wojennych.

Fot. Drużyna PCK Oddziału Warszawskiego w maskach przeciwgazowych – ćwiczenia, czerwiec 1937 r.

Podczas oblężenia Warszawy działały bez przerwy 82 punkty sanitarno-ratunkowe, obsługiwane przez 161 sekcji ratowniczych PCK, które miały do dyspozycji 24 samochody do przewożenia rannych (udostępnione przez osoby prywatne).

Po wojnie PCK rozbudowywał stacje pogotowia ratunkowego (w 1949r. było ich 177). Natomiast po dekrecie Bieruta głównym działaniem PCK w okresie PRL było organizowanie drużyn sanitarnych i prowadzenie szkoleń z zakresu ratownictwa i pierwszej pomocy.

W 1951 r. PCK dysponował 4 000 drużynami sanitarnymi.

1963 r. – funkcjonowało 12 ośrodków szkolenia sanitarnego, w których prowadzono liczne kursy.

W latach 70-tych i 80-tych niemal w każdym zakładzie pracy musiała być drużyna sanitarna: w 1969 r. było 5 977 drużyn, 1973 r. ─9 697,  1978 r. – 7388, 1983 r. – 6 601 drużyn, a w 1988 r. – 2 490.

W 1990 r. w Polskim Czerwonym Krzyżu zaczęto tworzyć Grupy Ratownictwa Specjalnego. Wówczas, jak i obecnie,  członkami Grup byli wolontariusze. W 1991 r. na terenie kraju powstało 150 takich jednostek, skupiających młodych członków PCK, studentów i osoby związane zawodowo z ratownictwem (strażaków, lekarzy, członków GOPR, WOPR).

Obecnie 19 Grup Ratownictwa PCK to niemalże 450 ratowników o wszechstronnym wyszkoleniu i wyposażeniu. W swoich działaniach łączą swoją motywację oraz nowoczesną technologię. Wiedzę i narzędzia udostępniają innym. Przede wszystkim prowadzą bezpośrednie działania w terenie. Wspierają proces dowodzenia, w tym prace planistyczne prowadzone w celu odnalezienia zaginionego. Zapewniają, w razie złych warunków atmosferycznych, oświetlone i ogrzewane miejsce odpoczynku dla biorących udział w akcji ratowniczej. Zabezpieczają od strony medycznej prowadzone poszukiwania. Pracują w każdych warunkach – bez względu na porę dnia, porę roku oraz warunki atmosferyczne.

Grupy Ratownictwa PCK dzięki swojemu przygotowaniu do działań poszukiwawczo-ratowniczych stanowią pierwszą linię reagowania PCK na tego typu zdarzeń. Statystycznie każda z jednostek składa się z 24 członków, a statystyczny ratownik to mężczyzna w wieku 26 lat. Na niemalże 450 ratowników 30% to osoby zawodowo związane z ratownictwem (lekarze, ratownicy medyczni, strażacy itp.). W Grupach Ratownictwa Medycznego ten odsetek jest większy bo ratownicy medyczni, pielęgniarki, lekarze stanowią ponad 50% składu osobowego.