Pomoc repatriantom po II wojnie światowej, pociągi sanitarne

Po II wojnie światowej Polski Czerwony Krzyż udzielał pomocy opiekuńczej, leczniczej, materialnej i żywnościowej poszkodowanej ludności, oswobodzonym z obozów koncentracyjnych i obozów pracy oraz więzień hitlerowskich, znajdujących się na terenie Polski oraz Polakom powracającym z obozów, jeńcom wojennym z oflagów i stalagów i repatriantom z ZSRR i Europy Zachodniej.

Polski Czerwony Krzyż uruchomił także  3 pociągi sanitarne  z opieką lekarską: Nr 1 „Bydgoszcz” do Niemiec, Nr 2 „Łódź” do Francji oraz Nr 3 „Kraków” do Włoch. W latach 1946-48 przewieziono pociągami do kraju 40 tys. osób. Byli to głównie repatrianci, ludzie niedołężni, inwalidzi, rodziny z dziećmi do lat 6, matki karmiące i dzieci do lat 18 bez opieki rodziców z okupowanych Niemiec i Austrii. Oprócz wagonów sanitarnych wyposażonych w łóżka, pociągi posiadały w swoich składach ambulans, aptekę, kuchnię, zbiorniki na wodę, świetlicę, magazyn i lodownię oraz kilka wagonów towarowych przeznaczonych do przewozu bagażu. Pociągi sanitarne PCK zostały wyposażone dzięki ofiarności społeczeństwa polskiego oraz Amerykańskiego Czerwonego Krzyża (Misja na Polskę).

Polski Czerwony Krzyż po wojnie organizował również punkty sanitarno-odżywcze na dworcach kolejowych, punkty opieki nad matkami z dziećmi oraz inwalidami wojennymi, punkty ratowniczo-drogowe i patrole sanitarne. Tylko w 1945 r. przez punkty sanitarno-odżywcze przeszło 1,9 mln Polaków i obcokrajowców, którym udzielono pomocy sanitarno-lekarskiej, żywnościowej, organizowano noclegi, rozdawano odzież i wyprawki dla niemowląt. Dla kilkudziesięciu tysięcy inwalidów wojennych i żołnierzy pozostających bez rodziny PCK prowadził schroniska. Szczególną opieką otaczał osierocone czy wywiezione na germanizację dzieci.  Na terenach ziem odzyskanych PCK pomagał przesiedleńcom w zaadaptowaniu. Biuro Informacji i Poszukiwań odnajdywało bliskich dziesiątki tysięcy ludzi, wydawało zaświadczenia oraz prowadziło ekshumacje.